آبله مرغان یا آبله مرغون چیست؟
آبله مرغان در گذشته ویروسی رایج برای کودکان بود که با اختراع واکسن آن تعداد مبتلایان به آن بسیار کاهش یافت. نشانهی بارز آن لکه های قرمز خارش دار بر روی تمامی قسمت های بدن است که ممکن است ۲۵۰ تا ۵۰۰ لکه ی قرمز پیش از طی شدن دورهی ۵ تا ۷ روزهی ویروس بر روی بدن بوجود بیاید.
علائم آبله مرغان در کودکان
در ابتدا ممکن است به دلیل شباهت علائم آبله مرغان به سرماخوردگی متوجه نشوید که فرزندتان به آبله مرغان مبتلا شده است. علائمی مانند:
- تب
- خواب آلودگی
- بی اشتهایی
- سر درد
- گلو درد
- معده درد
چند روز بعد از بروز این علائم کهیر هایی بر روی بدن نمایان میشوند، این کهیر ها در ابتدا معمولن از روی شکم ، کمر و صورت کودک شروع میشوند و سپس بر روی تمامی نقاط بدن پخش میشوند.
در موارد شدید تر این لکه ها ممکن است در داخل گلو، چشم ها و واژن کودک نیز پخش شوند. لکه ها در ابتدا به صورت برامدگی های برجسته شروع میشوند سپس تبدیل به تاول هایی با مایع و به صورت دلمه خاتمه مییابند. این لکه ها بسیار خارش دار هستند که خاراندن آنها باعث ترکیدن تاول ها میشود و این امر ممکن است موجب به وجود آمدن عفونت یا زخم بر روی بدن بشود.
در بیشتر موارد آبله مرغان بسیار شدید نمیشود و معمولن ۵ تا ۷ روز دورهی بیماری طول میکشد.
چه چیزی باعث ابتلا به آبله مرغان میشود؟
آبله مرغان از ویروسی به نام واریسلا زوستر (varicella zoster) و بر اثر تماس فیزیکی یا تنفس هوایی که فردی که به آن مبتلاست به شما انتقال داده میشود. فرد مبتلا به این بیماری یک تا دو روز قبل از ایجاد کهیرها و تا زمانی که تاول ها شکل بگیرند (یعنی ۵ تا ۷روز) و به صورت دلمه تبدیل شوند باعث انتقال و سرایت دهنده ویروس است.
ویروس واریسلا زوستر همچنین باعث بیماری دیگری به نام زونا نیز میشود. زونا بیماری پوستی دردناکی است که تا زمانی که سن بالا برود پنهان میماند. همچنین به صورت تاول های دردناک قرمز و خارش دار بر روی پوست آشکار میشود. اگر تا به حال دچار آبله مرغان نشدهاید یا واکسن آن را دریافت نکردهاید میتوانید از فردی که دچار به زونا است ویروس آبله مرغان را بگیرید.
چگونه آبله مرغان را تشخیص دهید؟
دکتر ها اصولاً توانایی تشخیص آبله مرغان را با نگاه کردن به نوع کهیر دارند با این وجود به علائم دیگر که همانند علائم سرماخوردگی هستند نیز توجه میکنند. همچنین میتوانند برای اطمینان آزمایش خون یا نمونهای از مایع یکی از تاول های ایجاد شده بگیرند.
در صورت بروز این نشانه ها در فرزندتان حتماً با دکترتان تماس بگیرید:
- سختی در تنفس
- تبی که بیشتر از ۴ روز طول بکشد و یا ضربان قلب بالای ۱۰۲
- تاول هایی که مایع زرد رنگی ترشح میکنند
- تاول هایی که داغ و ورم کرده هستند
- سردرد های طولانی مدت و سخت
- به طرز غیر معمولی خواب آلود بودن یا به سختی از خواب بلند شدن
- اذیت شدن چشم ها توسط نور
- مشکل در راه رفتن
- حس گیجی
- حالت تهوع مداوم، استفراغ
آیا میتوان از ابتلا به آبله مرغان جلوگیری کرد؟
بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا به آبله مرغان دریافت واکسن آن است. و بهترین زمان برای دریافت آن هنگامی است که فرزندتان ۱۲ تا ۱۵ ماه دارد و برای اطمینان در سنین ۴ تا ۶ ماهگی نیز باید واکسن دیگری دریافت کنند. واکسن آبله مرغان ۹۹ درصد تأثیرگذار است اما در موارد نادری نیز ممکن است فرزند شما با وجود دریافت واکسن نیز همچنان دچار آبله مرغان شود که در این صورت بسیار خفیف خواهد بود.
آبله مرغان ویروسی تنفسی است اما ممکن است توسط خلط، بزاق یا تماس با مایع ترشح شده از تاول های فردی که مبتلا به آبله مرغان است نیز باعث ابتلا شود. اگر کسی را میشناسید که مبتلا به آبله مرغان است یا اخیراً مبتلا بوده ترجیحاً فرزندتان از او فاصله بگیرد و به محض اینکه متوجه شدید فرزن خودتان دچار آبله مرغان است باید در خانه بماند تا خطر پخش شدن ویروس را بگیرید.
افرادی که در کودکی دچار این بیماری شده اند و واکسن آن را نیز دریافت نکردهاند در سنین بالاتر اگر ویروس آبله مرغان را دریافت کنند خطر ابتلا به زونا در آنان بالاتر است. در این صورت اگر آبله مرغان نگرفتهاید یا واکسن آن را نزدید با دکترتان مشورت کنید زیرا همچنان امکان دریافت واکسن حتی در سنین بزرگسالی نیز وجود دارد.
درمان آبله مرغان در خانه
عامل آبله مرغان ویروس است پس آنتی بیوتیک ها برای درمان آن تأثیر ندارند، اما ممکن است دکتر در صورت عفونت کردن زخم ها بر اثر خاراندن آنها آنتی بیوتیک تجویز کند که این مورد به سن و سلامت عمومی فرزند شما بستگی دارد همچنین به شدت آبله مرغان در دورهی ۵ تا ۷ روزهی آن نیز وابسته است. برای برخی از افراد مبتلا به این بیماری داروی ضد ویروس تجویز میشود. دکتر در این صورت به شما داروی ضد ویروس میدهد:
- بالای ۱۲ سال سن داشتن
- تحت درمان استروئید بودن
- حامله بودن
در بیشتر موارد دکتر به شما داروهایی میدهد تا علائم را درمان کند. برای خارش تاول ها دکتر ممکن است به شما پیشنهاد دهد تا بر روی آن ها ها پارچهی خیس و خنک بگذارید؛ حواستان باشد که پارچه را بر روی تاول ها فشار ندهید و بر روی پوستتان نکشید تا باعث ترکیدن آن نشوید، دوش گرفتن با آب خنک یا ولرم نیز کمک دهنده است.
استفاده از کرم و محصولاتی که از آرد جو دو سر گرفته شدهاند نیز به خارش کهیر ها کمک میکنند. لوسیون کالامین نیز بر روی نواحی پایین از صورت به کم شدن خارش کمک میکند.
اگر فرزند شما در داخل دهانش تاول زده از ترکاندن آن خودداری کنید و فقط مایعات و غذاهی نرم مانند سوپ به او بدهید. استفاده از مسکن های معمولی در صورت تایید دکترتان نشکلی ندارد. برای جلوگیری از اینکه فرزندتان محل تاول ها را بخاراند برای او دستکش دست کنید تا آسیب خارش را کاهش دهید.
اگر درد فرزندتان زیاد شد میتوانید به او مسکن بدهید اما هرگز آسپرین ندهید. زیرا باعث ایجاد سندروم ری(Reye) در فرزندتان خواهد شد که ممکن است موجب آسیب جدی کبدی یا حتی مرگ میشود. استامینوفن مسکنی قابل قبول برای درد های دهانی است
زندگی با آبله مرغان
در مدت زمانی که به آبله مرغان مبتلا هستید تنها کاری که میتوانید انجام دهید استراحت کردن است و از مواردی که در بخش درمان گفته شده است استفاده کنید و تا حد امکان ارتباطتان با دیگران را کاهش دهید.در بیشتر مواقع زمانی که یکبار به آبله مرغان مبتلا میشوید امکان ابتلای دوباره به آن نیست اما در مواردی نیز ممکن است این اتفاق بیوفتد.
افرادی در خطر ابتلا به مواردی پیشرفته تر و سخت تر آبله مرغان هستند،شامل:
- زنان باردار
- افرادی با سیستم ایمنی ضعیف
- کودکان زیر ۱ سال
- کودکان بالای ۱۲ سال
موارد دشوار در آبله مرغان:
- سینه پهلو یا ذات الریه
- عفونت یا التهاب مغزی
- مشکلات خونی
- عفونت خونی
- عفونت پوستی
- کم شدن آب بدن
در مواردی افرادی که دچار آبله مرغان میشوند به شدتی مریض میشوند که باید در بیمارستان بستری بشوند. در موارد کمی نیز آباه مرغان ممکن استباعث مرگ شود.
سوالاتی که میتوانید از دکترتان بپرسید:
- چگونه میتوان از ابتلا به آبله مرغان جلوگیری کرد اگر تا به حال واکسن آن را دریافت نکردیم یا به آن مبتلا نشدهایم
- آیا دوش یا حمام با آب گرم باعث تحریک کهیر ها میشود؟
- آیا امکان ابتلا به آبله مرغان بیشتر از یکبار وجود دارد؟
- چه کسی نباید واکسن آبله مرغان را دریافت کند؟
- هنگامی که متوجه شدم فرزندم دچار آبله مرغان شده چه کاری باید انجام بدهم؟